* ใน ๑ บาท มี ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๕ คำ วรรคหลังมี ๖ คำ รวมเป็น ๑๑ คำ
* ใน ๑ บท มี ๒ บาท บาทละ ๒ วรรค รวมเป็น ๔ วรรค
สัมผัส
* สัมผัสระหว่างวรรค มีสัมผัส ๑ คู่ คือ
o คำสุดท้ายของวรรคที่หนึ่ง สัมผัสกับ คำที่สามของวรรคสอง
o คำสุดท้ายของวรรคที่สอง สัมผัสกับ คำสุดท้ายของวรรคที่สาม
+ คำสุดท้ายของวรรคที่สองบาทที่หนึ่งสัมผัสกับคำสุดท้ายของวรรคแรค บาทที่สอง
* สัมผัสระหว่างบท มี ๑ คู่ คือ
o คำสุดท้ายของแต่ละบท สัมผัสกับ คำสุดท้ายของวรรคที่สองของบทที่ตามมา แทนด้วยอักษร ง ในแผนภาพโครงสร้างด้านล่าง
ลักษณะอื่นๆ
* กาพย์ยานีอาจมีความยาวร้อยต่อกันกี่บทก็ได้ ไม่จำกัด
* บาทที่สองของแต่ละวรรค อาจไม่ต้องมีสัมผัส จากคำท้ายวรรคหน้า ไปยังคำที่สามของวรรคหลังก็ได้
การอ่านกาพย์ยานี
การอ่านทำนองเสนาะสำหรับกาพย์ยานี อาจอ่านได้หลายแบบ เช่น อ่านเป็นทำนองสวด เป็นต้น โดยนิยมอ่านเว้น 2,3 / 3,3
๐ ๐ ๐ ๐ ก ๐ ๐ ก ๐ ๐ ข
๐ ๐ ๐ ๐ ข ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ง
๐ ๐ ๐ ๐ ค ๐ ๐ ค ๐ ๐ ง
๐ ๐ ๐ ๐ ง ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐
ตัวอย่างบทร้อยกรอง
๏ วิชาเหมือนสินค้า อันมีค่าอยู่เมืองไกล
ต้องยากลำบากไป จึงจะได้สินค้ามา
จงตั้งเอากายเจ้า เป็นสำเภาอันโสภา
ความเพียรเป็นโยธา แขนซ้ายขวาเป็นเสาใบ
นิ้วเป็นสายระยาง สองเท้าต่างสมอใหญ่
ปากเป็นนายงานไป อัชฌาสัยเป็นเสบียง
สติเป็นหางเสือ ถือท้ายเรือไว้ให้เที่ยง
ถือไว้อย่าให้เอียง ตัดแล่นเลี่ยงข้างคงคา
ปัญญาเป็นกล้องแก้ว ส่องดูแถวแนวหินผา
เจ้าจงเอาหูตา เป็นล้าต้าฟังดูลม
ขี้เกียจคือปลาร้าย จะทำรายให้เรือจม
เอาใจเป็นปืนคม ยิงระดมให้จมไป
จึงจะได้สินค้ามา คือวิชาอันพิศมัย
จงหมั้นมั่นหมายใจ อย่าได้คร้านการวิชาฯ
๏ สาธุสะ จขไหว้ พระศรีไตรสรณา
พ่อแม่แลครูบา เทวดาในราศี
ข้าเจ้าเอา ก ข เข้ามาต่อก กา มี
แก้ไขในเท่านี้ ดีมิดีอย่าตรีชา
๏ จะร่ำคำต่อไป ภรใจกุมารา
ธานีมีราชา ชื่อภาราสาวัตถี
ชื่อพระไชยสุริยา มีสุดามเหสี
ชื่อว่าสุมาลี อยู่บุรีไม่มีภัย
ข้าเจ้าเหล่าเสนา มีกริยาอัชฌาสัย
พ่อค้ามาแต่ไกล ได้อาศัยในภารา
สมัครสมาชิก:
ส่งความคิดเห็น (Atom)
บทความ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น